Vernieuwend onderwijsgebouw functioneert als een dorp
Op 3 juni 2023 is de Campus Eemsdelta in Appingedam officieel geopend. Het gebouw, ontworpen door De Unie Architecten, zet een nieuwe ambitie en standaard neer in ontwerpen voor onderwijsgebouwen, zowel typologisch als in werkwijze en mate van duurzaamheid.
De Campus herbergt vier middelbare scholen, culturele voorzieningen en een sportcluster samen in één campus, bestaande uit zes verbonden gebouwen van in totaal 16.600m2, ingebed in een gevarieerd landschapspark van 3,5ha.
Vernieuwende typologie: een gebouw als een dorp
De Campus is ontworpen om te functioneren als een dorp, en is typologisch en stedenbouwkundig opgezet als een Gronings wierdedorp. Het gebouw laat zich tegelijkertijd ervaren als één gebouw en als een verzameling samenhangende deelgebouwen. Iedere school en leerling-type heeft passende ruimte voor de eigen behoeften, sfeer, identiteit, onderwijsvisie en specifieke inrichting. En Iedere school en leerling-type heeft direct toegang tot een groot aantal voorzieningen, waarbij ontmoeten en vermijden te allen tijde mogelijk is. Daarmee ontstaat de sfeer en het functioneren van een dorp: iedereen kent elkaar, alles is bereikbaar via heldere routes, en er is ruimte voor alle behoeftes binnen een menselijke maat en schaal.
Vernieuwende werkwijze: totaalontwerp met iedereen
De Unie Architecten was als hoofdaannemer verantwoordelijk voor de procesinrichting en verloop, van ontwerpvisie tot en met het uitvoeringsontwerp. Daarmee ontstond de kans om het gebouw niet alleen als dorp te ontwerpen, maar ook mét ‘het dorp’. Door een uniek gestructureerde procesinrichting kon in de eerste ontwerpfasen met alle zeventien vakclusters intensief samengewerkt worden aan alle aspecten van het ontwerp, zowel onderwijskundig als ruimtelijk. Daarmee zijn er honderden docenten, leerlingen en andere gebruikers betrokken geweest bij een totaalontwerp: een campus die van sportcluster tot centraal hart tot onderwijspleinen tot cultuurcluster tot de groene buitenruimtes betrokkenheid en kwaliteit uitstraalt. Van opzet tot in detail.
Vernieuwende standaard in duurzaamheid
Die betrokkenheid en kwaliteit is ook vertaald in de duurzaamheid, natuurinclusiviteit en circulariteit van de campus. Ook hier is het principe van het functioneren van een dorp leidend geweest: een levend, ademend organisme dat zich voegt in de omgeving zonder er afbreuk aan te doen. Een minimum aan co2-uitstoot in bouw, materiaalproductie en functioneren is daarin leidend geweest. Het gebouw is energieleverend, met een minimum aan installaties en zonnepanelen, omdat de gebouwopzet zelf de basis van de energiehuishouding verzorgt. Slimme natuurlijke zomernachtventilatie zorgt het hele jaar door met zeer beperkt energieverbruik voor frisse lucht in het hele gebouw. En het hele gebouw is remontabel, aanpasbaar en uitbreidbaar en bestaat uit natuurlijke, niet toxische, herbruikte en herbruikbare materialen van lokale leveranciers.
Project
Eemsdelta Campus
Locatie
Appingedam
Programma
Voortgezet onderwijs, praktijkonderwijs, MBO, culturele voorzieningen en sportcluster
Opdrachtgever
Stichting Voortgezet Onderwijs Eemsdelta
Periode
2018 – 2022
Status
Opgeleverd
Omvang
16.600m2
Team
Felixx Landscape Architects & Planners, INNAX en Alferink van Schieveen
“We zochten een architect die zich kon verplaatsen in de grote groep verschillende gebruikers en samen met hen een onderwijsgebouw voor de toekomst kon realiseren. Daarin zijn De Unie en het ontwerpteam zeer geslaagd”.
Klaas Reinders, directeur
Projectbureau nieuwbouw Onderwijscampus
Met 18 vakclusters hebben we 40 co-creatie workshops gehouden met in totaal ruim 400 mensen.
Door deze aanpak konden we het ontwerpproces vlot en binnen de kaders laten verlopen, met optimale betrokkenheid van alle gebruikers. De geïnvesteerde tijd in samenwerking en afstemming leverde een des te vlotter verloop van de latere ontwerpfasen op. Elke fase, van schetsontwerp tot bestek, is precies gebruikt waarvoor hij bedoeld is.
Met 18 vakclusters hebben we 40 co-creatie workshops gehouden met in totaal ruim 400 mensen. Het gezamenlijk enthousiasme dat hiermee ontstaat is van grote waarde, voor een vlot proces, en vooral voor het gebruik van het uiteindelijke gebouw.
We hebben alle ontwerpers en adviseurs betrokken bij een op samenwerking en verantwoordelijkheid gebaseerde procesinrichting. Hierdoor konden we gezamenlijk binnen een strak tijdsschema de ambities waarmaken.
“De Unie kwam met verrassende voorstellen en wist de gebruikers uit te dagen. Daarmee ontstond gezamenlijk enthousiasme en ambitie die je in het uiteindelijke ontwerp terug ziet”.
Klaas Reinders, directeur
Projectbureau nieuwbouw Onderwijscampus